معرفی بیلیارد به طور کامل

معرفی بیلیارد
توضیحاتی درباره بازی بیلیارد توسط سینا سرلک
خواندن این مطلب 14 دقیقه زمان میبرد
بیلیارد , پاکت , بازی , بازی بیلیارد
معرفی بازی بیلیارد
تیم بیلیارد ایران مسترکلاب قصد دارد در این پست برای دوستداران ورزش بیلیارد و اسنوکر ایران توضیحاتی راجع به
تاریخچه ورزش بیلیارد, انواع بازی بیلیارد , ببیلیارد در ایران , قوانین استاندارد جهانی, خطاها
لوازم مجاز در مسابقه پاکت و اموزش بیلیارد ارائه دهیم همراه ما باشید در این پست بیلیاردی.

آغاز ورزش بیلیارد در جهان
در قرن 15 خاندان سلطنتی فرانسه بازی را روی چمن و با گرز و گوی انجام می دادند.
که بعدها در قرن 19 شکل بازی تغییر یافته آن روی میزی با چوب بلوط با پارچه سبز رنگ توسط
لویس ایکس ارائه گردید.
رنگ سبز پارچه تداعی رنگ چمن بود این بازی در ارتش بریتانیا
طرفداران زیادی را پیدا کرد بود.

بیلیارد , پاکت , بازی بیلیارد , بازی

ژان رابرتس جی شخصی که بیلیارد را گسترش داد
ژان رابرتس جی ار در اواخر دهه 1800 طی سفر به هند، استرالیا، زالند نو،
آفریقای جنوبی و آمریکا این بازی را که بیلیارد نامیده می شد را گسترش داد.
و در هند رابرتس کارخانه ساخت میز بیلیارد را به سرپرستی ماهاراجه جیپور که
خود بیلیارد بازی می کرد تأسیس نمود و سربازان بریتانیا مستقر در هند نیز این
بازی را انجام می دادند.
لازم به ذکر است که در ایران ریشه نوین بازی به صورت دسته جمعی با اسب
و چوب و گوی انجام می شد که چوگان نام داشت که بتدریج از اهمیت آن کاسته
و به دست فراموشی سپرده شد.

نمونه دیگر بازی بیلیارد
نمونه این بازی حاکی روی چمن است که هم اکنون پاکستان عنوان مقام
اولی آن را دارد به نوعی از بازی بیلیارد نشأت می گیرد بنابراین شباهت زیادی
بین بازی که در فرانسه انجام می گرفت و چوگان ایران وجود داشت که بازی فرانسه
تغییر یافت و از زمین به میز تبدیل شد. اما چوگان ایران به دست فراموشی سپرده
شد و از نظر دقت و ظرافت بی شباهت به تیراندازی نیست و چه بسا خیلی مشکل
تر از تیر اندازی چون در هر دو رشته زدن هدف بسیار با اهمیت است ولی در تیراندازی
کافیست شما به یک تفنگ خوب مجهز باشید ولی در بیلیارد شما و چوبتان به همراه یک آرامش
کامل باید مانند یک تفنگ عمل نمایید.

بیلیارد یک رشته ورزشی
به هر حال بازی بیلیارد یک رشته ورزشی می باشد که به صورت انفرادی
یا گروهی انجام می شود و بازیکن در طول چند گیم یا فریم از مسابقه بیش
از 3 کیلومتر در اطراف میز پیاده روی می کند و این ورزش برای افراد کم تحرک بسیار مفید
می باشد زیرا آنها را وادار می سازد که در یک فریم یا گیم مسابقه بیش از 600
متر در اطراف میز پیاده روی کنند و در زدن کیوبال، بازیکن مجبور است دست مخالف
را کشیده و روی میز قرار دهد و در نتیجه عضالت گردن و پا و دست و بدن نیز
کشیده می شوند.



بازی بیلیارد مانند شطرنج یک بازی فکری است
این بازی مانند شطرنج یک بازی فکری است که به تمرکز زیاد نیاز دارد و از این رو برای
تقویت حافظه و فکر ورزش مناسبی است. در اوایل قرن بیستم بازی بیلیارد سازمان دهی
شده و تشکیالت خاص خود را پیدا کرد. و در قالب یک فدراسیون به جامعه ورزش معرفی شد.
و در این راستا مسابقاتی در عرصه قهرمانی جهانی ترتیب داده شد که از اهمیت بسیاری برخوردارند.

قدمت فدراسیون بیلیارد
به هر حال رشته بیلیارد دارای فدراسیونی با قدمت بیش از 40 ساله می باشد و قرار است
در آینده نزدیک به عنوان یک رشته ورزشی به المپیک وارد شود و کنفدراسیون آسیا نیز با
28 عضو در حال حاضر فعالیت گسترده ای در سطح آسیا دارد و مقر آن در بنگالدش می باشد.

انواع بازی billiard
این ورزش بر اساس دسته ‌بندی فدراسیون جهانی به دو رشته زیر تقسیم‌بندی می‌شود :

پاکت بیلیارد ( pocket billiard )

اسنوکر (snooker)
ما در پست‌های قبل توضیحاتی کامل راجع به ورزش اسنوکر دادهایم برای مطالعه مطلب اسنوکر کلیک کنید

بیلیارد , پاکت , بازی بیلیارد , بازی

بازی بیلیارد در ایران
بیلیارد ایران _ این ورزش در سال ۱۳۸۰ و با تأسیس فدراسیون بولینگ و بیلیارد جمهوری
اسلامی ایران رسمیت پیدا کرد و چند سالی است که در ایران به صورت همگانی درآمده است و طرفداران بسیار زیادی به خود جذب کرد است.
ایران همچنان بازیکنان بزرگی در اسنوکر و پاکت بیلیارد بخش آقایان و بانوان دارد , که هر ساله در مسابقات جهانی حضور پیدا می کنند.

بیلیارد , پاکت , بازی بیلیارد , بازی

پرچم سرزمین کشور عزیزمان ایران



اعضای فدراسیون آسیا
کشورهایی که عضو فدراسیون می باشند عبارتند از :
(جمهوری اسلامی ایران، عربستان صعودی، بحرین، کویت، چین، تایوان، اندونزی، مالزی، قطر، امارات، کره، بنگلادش،
هنگ کنگ، هند، فیلیپین، سوریه، اردن، نپال، مغولستان، سریلانکا، پاکستان، قزاقستان، میانمار، چین، ماکائو، تایلند،
سنگاپور، ژاپن،) درخواست عضویت ایران در سال 79 به فدراسیون بیلیارد آسیا اعلام و در سال 80 ایران به عضویت
فدراسیون بیلیارد آسیا درآمد. اسنوکر جزء مسابقات آسیایی می باشد.

نام فدراسیون های جهانی و کنفدراسیون های آسیایی
نام فدراسیون های جهانی و کنفدراسیون های آسیایی رشته های بیلیارد و تعداد اعضای هر یک از آنها
انجمن جهانی پاکت بیلیارد نام لاتین: World pool – Billiard Association اختصار نام لاتین: WPA تعداد اعضا 101 کشور
فدراسیون جهانی بیلیارد و اسنوکر نام لاتین: International Billiard and Snooker Federation
اختصار نام لاتین:IBSF تعداد اعضاء بیش از صد کشور اتحادیه
پاکت بیلیارد آسیا نام لاتین:
Asian packet Billiardunion اختصار نام لاتین:APBU تعداد اعضاء 23 کشور
کنفدراسیون بیلیارد و اسنوکر آسیا نام لاتین:Asian Confederationof Billiards sports
اختصار نام لاتین:ACBS تعداد اعضاء 32 کشور سایت فدراسیون بولینگ.



قوانین استاندارد جهانی ناین بال Nine Ball


این بازی با نه توپ شماره دار از یک تا 9 و کیوبال ( توپ سفید ) انجام می شود
هر بازیکن باید اول به توپی که پایین ترین شماره را در روی میز دارد ضربه بزند و
پس از ضربه اول به پایین ترین شماره چنانچه توپ دیگری نیز وارد پاکت شود قانونی بوده ، و تا
زمانیکه به طور قانونی توپ های شماره دار وارد پاکت شود مورد قبول می باشد و
نوبت آن بازیکن ادامه دارد مگر اینکه مرتکب خطا شده یا کیوبال به پایین ترین توپ
شماره دار نخورد و یا توپ 9 را وارد پاکت نموده و گیم را ببرد.

نکته مهم
ضمنا در صورت ارتکاب خطای بازیکن حریف او می تواند کیوبال را در هر جای میز
قرار داده و بازی را ادامه دهد.
و نیازی به اعلام کردن ضربه توسط بازیکنان وجود ندارد، و مسابقه زمانی تمام می شود
که بازیکنان تعداد گیم های مشخص شده را ببرند.

بیلیارد , پاکت , بازی بیلیارد , بازی

نحوه چیدمان توپ ها بازی 9 بال
توپ های شماره دار توسط یک چهار گوش (لوزی) چیده می شود به نحوی که
توپ یک در رأس و در روی نقطه پیرامید و توپ 9 در وسط و توپ های دیگر به طور
اتفاقی و به صورت فشرده در اطراف 9 قرار می گیرند و بازی زمانیکه کیوبال در
پشت خط شروع است آغاز می شود.



نحوه قرعه کشی Lag به صورت کامل در صفحه 10 کتاب قوانین ذکر شده است.

نوبت بازی بیلیارد
برنده قرعه می تواند بازی را شروع کند و برنده گیم می تواند گیم بعدی را آغاز نماید مگر مسئولین
مسابقه شرایط دیگری را حاکم کنند مثل :الف- بازیکنان به طور متناوب گیم ها را شروع کنند.
ب- برنده ، گیم بعدی را آغاز نماید.

ضربه شروع قانونی
قوانین شروع بازی در کلیه مراحل بازی حاکمیت دارد باستثناء موارد مشروحه زیر:
1- شروع کننده باید ابتدا به توپ یک طوری ضربه بزند که حداقل یکی از توپ ها در پاکت بیافتد
و یا چهار توپ شماره دار به باند برخورد نماید. (در غیر این صورت خطا محسوب و جریمه
Ball in Hand در هر جای میز انجام می شود)

2- بازیکن کیوبال در دست از هر جای میز می تواند بازی را شروع کند و توپ به بیرون
پرتاب شده در روی میز قرار نمی گیرد (مگر اینکه توپ به بیرون پرتاب شده توپ 9 باشد
که در آن صورت توپ 9 در روی نقطه پیرامید میزقرار خواهد گرفت)

شروع بازی بیلیارد
بلافاصله پس از ضربه شروع گیم بازیکن مقابل می تواند از ضربه Push Out استفاده نماید
( که شرح آن در بند مربوطه داده شده است) زمانی که ضربه زننده یک یا چند توپ را به طور
قانونی در پاکت بیندازد بازی را ادامه خواهد داد یا اینکه مرتکب خطا شود یا گیم را ببرد و گیم
زمانی به پایان می رسد که توپ 9 به طور قانونی در پاکت بیافتد و یا آن گیم به دلیل تخطی
جدی از قانون به نفع حریف محاسبه شود.



Push Out تحمیلی ضربه
بازیکنی که بلافاصله پس از ضربه شروع گیم باید بازی کند می تواند با اجرای این قانون
کیوبال را در یک وضعیت بهتری قرار دهد. در این قانون ضرورتی برای تماس کیوبال با یک
توپ شماره دار و یا باند وجود ندارد ولی بقیه مواردی که خطا محسوب می شود به
قوت خود باقی است. که البته بازیکن قبل از ضربه باید اعالم Push Out نماید که
در صورت اعالم نکردن ضربه عادی به حساب آمده و موارد قانونی رعایت خواهد شد.

ضربه Push Out
کلیه توپ هایی که در ضربه تحمیلی Push Out در پاکت بیافتد به حساب بازیکن منظور
نمی شود و در داخل پاکت باقی می مانند مگر توپ 9، پس از اجرای قانون Push Out
بازیکن بعدی می تواند از جایی که کیوبال مانده بازی کند و یا از بازیکنی که ضربه
Push Out را اجرا کرده بخواهد که خود او بازی را ادامه دهد. ضربه Push Out خطا
به حساب نمی آید ، مگر اینکه تخلف از قانون صورت گیرد یا خطایی مرتکب شود. و
وقتی Push Out غیر قانونی انجام شود. مثل ارتکاب هر خطا جریمه خواهد شد اما
اگر در ضربه شروع گیم خطایی انجام شود دیگر ضربه Push Out انجام نمی شود.

خطا در بازی بیلیارد
زمانیکه بازیکنی مرتکب خطا می شود نوبت خود را از دست می دهد و توپ های
در پاکت افتاده در روی میز قرارنمی گیرند (مگر توپ 9 که اگر در پاکت بیافتد در روی میز قرار می گیرد )
و بعد از خطا ، بازیکن بعدی کیوبال در دست خواهد داشت که می تواند از هر جای میز بازی را ادامه و
چنانچه بازیکنی مرتکب چندین خطا در یک ضربه شود فقط یک خطا محسوب می شود.



ضربات در بازی
اگرضربه اول بازیکن به پایین ترین توپ شماره دار روی میز برخورد ننماید خطا می باشد
و جریمه آن کیوبال در دست می باشد.

ضربه ای که به باند برخورد نکند:

چنانچه توپی در پاکت نیافتد و کیوبال یا هر توپ شماره دار دیگر پس از تماس کیو بال با
توپ شماره پایین با باند برخورد ننماید خطا محسوب می شود و جریمه آن کیوبال در دست می باشد.

کیوبال در دست Ball in Hand
زمانی که کیوبال در دست است بازیکن می تواند آن را در هر جایی از روی میز قرار دهد
و تا وقتی که ضربه نزده می تواند کیو بال را برای میزان کردن جابجا نماید، مگر اینکه کیو بال
با یک توپ تماس حاصل کند و یا خطا مرتکب شود.

توپ‌ های به باند چسپیده Frozen Ball
در زمانی که توپ هدف کامال” به باند چسبیده باشد این حالت را Frozen Ball می نامند
که داور وضیفه دارد حتما آنرا اعلام نماید.
و اگر بازیکن بخواهد به توپ چسبیده به باند ( Frozen Ball ) ضربه بزند باید طوری این
ضربه زده شود که یا توپ چسبیده از آن باند جدا شده با باند دیگری برخورد کند یا بر اثر
این ضربه کیو بال به باند برخورد نماید. یا بر اثر این برخورد توپی با باند برخورد نماید.
اگر توپ شماره دار از روی میز به بیرون پرتاب شود توپی که در پاکت نیافتد و در روی سطح بازی میز
نباشد ، آن توپ به بیرون میز پرتاب و خطا محسوب می شود و مجددا در روی میز قرار نمی گیرد به جز توپ 9 بال .

ضربه عمودی و پرشی Jump Shot
در صورت که ضربه با زاویه 45 درجه و با چوب قانونی حداقل (1 متر) زده شود
قانونی بوده و خطا نیست و اگر ضربه به زیرکیوبال بخورد و باعث پرش شود خطا محسوب
و جریمه آن کیو بال در دست می باشد.

سه خطای متوالی
اگر بازیکنی در سه ضربه پی در پی و بدون اجرای ضربه قانونی مرتکب خطا شود
(یعنی سه خطای متوالی) آن گیم را باخته است ، که این سه خطا باید در یک گیم
اتفاق بیافتد و اعالم خطای مربوطه توسط داور باید بین خطای دوم و سوم انجام شود و اگر داور
فراموش کند ضربه خطای دوم را اعلام کند خطای سوم به منزله خطای دوم آن بازیکن محسوب می شود.

پایان گیم
یک گیم به محض عبور کیو بال از خط شروع در ضربه اول گیم آغاز می شود که در
شروع هر گیم ابتدا باید کیو بال به توپ شماره یک برخورد نماید و گیم زمانی تمام
می شود که توپ شماره 9 به طور قانونی در پاکت بیافتد یا آن گیم به دلیل قانونی
به نفع حریف پایان یابد.

قوانین استاندارد جهانی بازی تن بال (10BALL)
بازی 10BALL یا ده توپ بازی می شود که از 1 تا 10 شماره گذاری شده و یک توپ
سفید اصلی ، این توپ‌ها به صورت صعودی به نسبت شماره شان بازی می گردند
و برای برقرار کردن یک ضربه قانونی ، توپ با کمترین عدد را باید با توپ سفید زد.
اگر در موقع Break توپ‌ ها، توپ 10 پاکت شود، این توپ دوباره به بازی بازگشت
داده می شود و بازیکن به بازی ادامه می هد. در هر ضربه فقط یک توپ را می توان نام برد،
به غیر از موقع شکستن ، که نیازی برای نامیدن توپ نمی ‌باشد.







تعیین شخصی که بازی بیلیارد را شروع می کند:
بازیکنی که لگ را می برد بازی را شروع می نماید.

rack در تن بال

توپ ها به نزدیکترین وجه به همدیگر به شکل یک مثلث و با توپ شماره 0 در
نوک و بروی نقطه (spot foot) و توپ شماره 01 در میانه مثلث و توپ های
دیگر در دور و بر آن ، بدون ترتیب خاصی قرار می گیرند.
Foot Spot
Ten Ball Rack

ضربه قانونی در بیلیارد Break

قانون‌های ذیل صدق می کنند.
(َA) در شروع توپ سفید در دست و در پشت خط عرضی (head string) قرار می گیرد
(B) اگر هیچ توپی پایین نرود، حداقل چهار توپ باید به ریل ها برسند در غیر
این صورت ضربه خطا محسوب می‌شود.

دومین ضربه در بازی بیلیارد
اگر ضربه اول (برک) خطا محسوب نشد، بازیکن می تواند یک ضربه Push out را انتخاب کند
ولی باید داور را از این تصمیم قبل از به انجام رساندن آن با خبر نماید در این صورت قوانین برخورد
کیوبال با توپ در نوبت و بر خورد توپ‌ها بعد از اثابت کیوبال با باند صدق نمی کند. اگر در انجام
ضربه Push out خطایی صورت نگیرد بازیکن حریف می تواند یا ضربه بعدی را خود انجام داده و یا
به بازیکن ضربه زننده بسپارد توپ شماره 10 اگر در موقع ضربه Push out پاکت شود بدون جریمه
به بازی برگشت داده می‌شود.

پاکت کردن توپ بیلیارد توسط بازیکن
در هر موقع که بازیکنی می خواهد توپی را پاکت کند (به غیر از ضربه Break) او باید
توپ مورد نظر و Pocket مورد نظر را در موقعی که کاملا واضح نمی باشد نام ببرد اعلام ضربه
در دیگر موارد مانند برخورد با ریل و یا برخورد با دیگر توپ‌ها صدق نمی کند.
برای اینکه یک ضربه نام برده شده حساب گردد داور باید مطمئن باشد که ضربه مورد
نظر اتفاق افتاده و اگر هر گونه امکان سر درگمی موجود می باشد مثال با Bank
(ضربه دوبل) و یا ضربه های ترکیبی بازیکن باید توپ و Pocket مورد نظر را نام ببرد
اگر داور و یا حریف از ضربه اعالم شده مطمئن نیستند او می تواند از بازیکن بخواهد
که ضربه خود را اعلام نماید.

Safety
بازیکن بعد از ضربه break می تواند در هر موقع ضربه ایمن (Safety) اعلام کند که به او اجازه می دهد
که ضربه ای به توپ قانونی بزند (ولی اگر بازیکن توپ قانونی را پاکت کند) حریف او می تواند ضربه بعدی
را بازی کند و یا اینکه به بازی کن ضربه زننده بسپارد.

پاکت شدن توپ به اشتباهی
اگر بازیکنی توپ و Pocket اعلام شده را از دست بدهد و یا توپ انتخاب شده را در Pocket
اشتباه و یا توپ دیگری را پاکت نماید نوبت او تمام می شود و حریف او می تواند یا ضربه بعدی
را بازی کند و یا اینکه ضربه بعدیی را به او بسپارد.

ادامه دادن به بازی بیلیارد
اگر بازیکنی توپ نام برده شده را در Pocket نام برده شده بیندازد (مگر در Push out) هر توپ دیگری
که پاکت شود به بازی برگشت داده نمی شود (بغیر از توپ 10 به قانون) و او به بازی ادامه می دهد
اگر بازیکن در هر ضربه قانونی توپ شماره 10 را Pocket کند به غیر از (Push out) او برنده rack
می باشد اگر بازیکن توپ اعلام شده را Pocket نکند و یا خطا بکند حریف
او بازی را بدست می گیرد بازیکن جدید باید ضربه بعدی را از مکانی که توپ سفید قرار دارد بازی کند.

بازگرداندن توپ‌ها به میز بازی بیلیارد
اگر توپ شماره 10 در یک ضربه خطا و یا Push out بدون نام بردن و یا ضربه Pocket بشود و یا در Pocket
اشتباه برود و یا از محیط میز خارج گردد به بازی بر می گردد هیچ توپ دیگری در هیچ موقعیتی به بازی برنمی گردد.
اگر بازیکن مرتکب یک خطا استاندارد شود بازی به حریف او سپرده می شود توپ سفید در دست قرار
می گیرد و بازیکن جدید می تواند آن را در هر مکانی در روی میز قرار دهد.

موارد ذیل خطاهای استاندارد در بازی تن بال می باشند
1- توپ سفید داخل پاکت افتادن (scratch) و یا بیرون رفتن توپ از روی میز
2- توپ اشتباه در هر ضربه ,اولین توپی که باید با سفید لمس گردد توپی
می ‌باشد که کمترین شماره را داشته باشد.
3- برخورد با rail قبل از تماس مجاز نمی ‌باشد
4- اگر حداقل یک پا در روی زمین قرار نداشته باشد
5- توپی که از روی میز به بیرون رانده شود (تنها توپی که به بازی بر می گردد توپ شماره 10 می باشد)
6- توپ لمس شده
7- خطا در frozen ball دوبار ضربه زدن (Double Hit

ادامه خطاهای استاندارد در بازی تن بال
8- زدن ضربه زمانی که هنوز در حال حرکت می‌باشند
9- Push shot (ضربه هل)
10- جا دادن توپ سفید در مکان اشتباه
11- قرار دادن چوب روی میز به منظور تعیین مسیر توپ قبل از ضربه
12- خارج از نوبت بازی کردن
13- سه خطا متوالی
14-بازی آهسته (اتلاف وقت) در صورت صلاحدید داور موجب تذکر و اخطار می شود.

همراه ایران مسترکلاب باشید.

منبع
منبع کتاب فدراسیون بولینگ, بولس و بیلیارد جمهوری اسلامی ایران

*